ERTUĞRUL YATI
BOY: 100 CM
YAPIM A. CENGİZ DUMLUPINAR
Ertuğrul Yatının Tarihsel Süreci ve Yapım Aşamaları
Ertuğrul yatı, Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde, 1903 yılında Sultan II. Abdülhamid tarafından İngiltere’deki Armstrong, Michell & Co tersanesine sipariş edildi. Adını, Osmanlı Devleti’nin kurucusu Osman Gazi’nin babası Ertuğrul Bey’den alan bu zarif yat, 1904’te tamamlanarak teslim edildi. Yapımı yaklaşık bir yıl sürdü; 79,2 metre uzunluğunda, 8,3 metre genişliğinde ve 900 ton ağırlığında olan yat, iki adet 3 silindirli buhar motoruyla toplam 2.500 beygir gücüne sahipti. Çift pervaneli yapısıyla dikkat çeken Ertuğrul, zarif beyaz gövdesi, samovar tipi iki bacası ve gerektiğinde yelken açabilen üç direğiyle adeta bir kuğu gibiydi. İç mekanları, ince porselen yemek takımları, zarif döşemeler ve aksesuarlarla donatılmış, dönemin en lüks yatlarından biriydi.
Ertuğrul, 1904’te Osmanlı’ya geldikten sonra hem saray mensuplarını hem de denizcileri büyüledi. Ancak II. Abdülhamid döneminde sık kullanılmadı; en önemli etkinliklerinden biri, 1909’da Büyükada-Kartal arasında İngiliz Amiral Gamble’ın reform programı kapsamında düzenlenen deniz tatbikatı oldu. I. Dünya Savaşı’nın sonunda, 1919’da hizmet dışı bırakıldı ve bir süre Haliç’te bekletildi. Cumhuriyet’in ikinci yılında, 1924’te Cumhurbaşkanlığı yatı olarak yeniden değer kazandı. Mustafa Kemal Atatürk, 1 Temmuz 1927’de, Kurtuluş Savaşı’ndan sonra İstanbul’a ilk ziyaretini bu yatla yaptı; Ankara’dan İzmit’e trenle gelip Ertuğrul’a binerek İstanbul’a ulaştı. Ancak 1937’de Savarona’nın alınmasıyla hizmetten çekildi. 1937’den itibaren Haliç’te bağlı kaldı ve 22 yıl boyunca kaderine terk edildi. Bu süreçte bir motoru başka bir gemiye kullanıldı. Nihayet 1960-61 yıllarında, 57 yıllık ömrünün sonunda parçalarına ayrılarak dağıldı.

"6 ay boyunca tutkuyla çalışarak, Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan bir efsane olan Ertuğrul yatının modelini tamamladım! 1903’te Sultan II. Abdülhamid’in siparişiyle İngiltere’de, Armstrong, Michell & Co tersanesinde bir yılda inşa edilen bu zarif yat, 79,2 metre uzunluğu, 900 ton ağırlığı ve 2.500 beygir gücündeki buhar motorlarıyla dönemin en göz alıcı gemilerinden biriydi. Mustafa Kemal Atatürk’ün 1927’de İstanbul’a ilk ziyaretini yaptığı bu tarihi yat, her detayıyla bir mirası yansıtıyor. Onu yeniden hayata geçirmek, adeta geçmişe bir yolculuktu. Emeğimin bir yansıması olan bu modeli sizlerle paylaşmaktan gurur duyuyorum!
ERTUGRUL YATI